Stroffelstiennen voor Sarah, Jozeph en Jantje
Stroffelstiennen voor Sarah, Jozeph en Jantje
LEMMER, donderdag 19 november 2020
Donderdag is een kleine plechtigheid gehouden bij de geplaatste stroffelstiennen voor Sarah en Jozef Blok in Lemmer en Jantje Jacobs in Echtenerbrug.
De initiatiefnemer van dit project, de Duitse kunstenaar Gunter Demnig wil met zijn werk laten zien wat er zomaar ineens in een straat in onze dorpen gebeurde. Op initiatief van de Stichting Dorpsbehoud Lemsterland (SDL) had Demnig de steentjes afgelopen maart zullen plaatsen, maar de corona gooide roet in het eten. De SDL heeft toen in overleg met gemeente De Fryske Marren gekozen alsnog een kleine plechtigheid te houden op 19 november, de sterfdatum van Sarah, Jozef en Jantje. Aanwezig waren wethouder Roel de Jong van gemeente De Fryske Marren en Nerus Goinga van de SDL.
Wethouder Roel de Jong: "het is belangrijk dat we de herinnering aan deze periode levend houden. Vrijheid is niet gewoon, maar bijzonder. Deze stroffelstiennen zijn een mooie manier om hier blijvend en zichtbaar aan te worden herinnerd. Dit jaar staan we stil bij 75 jaar vrijheid. Hiervoor stonden veel activiteiten op de planning, die helaas voor het overgrote deel niet door konden gaan. Als gemeente zijn wij blij dat dit initiatief wél gerealiseerd kan worden".
Stroffelstiennen, ook wel Struikelstenen of Stolpersteine genoemd, zijn steentjes van 10 bij 10 centimeter. Ze worden geplaatst voor elke woning, waar door de nazi's vermoorde mensen zijn weggevoerd. In het messing staan hun namen en gegevens gegraveerd.
De stroffelstiennen worden zo genoemd, omdat je erover struikelt met je hoofd en je hart. Je moet buigen om de tekst te kunnen lezen en even denken aan die mensen die Adolf Hitler uit de geschiedenis had willen laten verdwijnen. Gunter Demnig is zijn project in 1992 begonnen. Inmiddels zijn er in Europa ruim 75.000 steentjes gelegd.
De twee stroffelstiennen in Lemmer zijn geplaatst tegenover de Apotheek de Waag aan de Nieuwburen 24. Het huis is vorige eeuw afgebroken op de plek waar nu de Spar is gevestigd.
De stroffelstien in Echtenerbrug is geplaatst in de bocht bij Siro Auto's aan de Duimstraat 5. Ook de woning van Jantje Jacobs is vorige eeuw afgebroken.
De in Auschwitz omgekomen Sarah Blok, Joseph Blok en Jantje Jacobs staan ook genoemd op een gedenksteen met glasplaat op de Joodse begraafplaatste Tacozijl, waarop de tekst:
'Juster barde it by ús, moarn is 't wer earne oars.'
Fan út de Lemmer transporteare en yn Auschwitz ombrocht. Oantinken liedt ta ferlossing- ferjitten ta ballingskip. Jantje Jacobs Sarah Blok Jozeph Blok
Jozeph Blok, geboren op 10 oktober 1878, was de broer van Sarah Blok, geboren op 25 juni 1876.Ze woonden aan de Nieuwburen te Lemmer. Was Jozeph iemand die je geregeld in Lemmer tegen kon komen, zijn zuster Sarah kwam bijna nooit op straat, want ze was zo goed als blind. Jozeph deed aan kleinschalige handel in vee. In oorlogstijd probeerde hij nog wat te verdienen door te venten met schuurmiddel enz. Jozeph was in het dorp actief bij o.a. de ijsvereniging en de muziekvereniging.
Jantje Jacobs, geboren op 8 november 1883, woonde aan de Duimstraat in Echtenerbrug. Ze bleef ongehuwd en was lange tijd wijkzuster bij de afdeling Oosterzee-Echten van het Groene Kruis.
Op 21 december 1940 werd na een dienstverband van 22 jaar in een buitengewone ledenvergadering afscheid van haar genomen. Alom geliefd en geprezen kreeg ze bij die gelegenheid een fiets aangeboden.
Na het invoeren van de Jodenster moesten in de zomer van 1942 de joden zich melden, zogenaamd voor 'tewerkstelling in Duitsland'. Ze kregen een lijstje met wat ze mee moesten nemen. Sarah, Jozeph en Jantje gingen ook in het vertrouwen geen gevaar te lopen, ze hadden immers geen mens kwaad gedaan...
Hun vertrouwen werd echter beschaamd. Nadat de Nederlandse politie hen had opgehaald werden ze via het doorgangskamp Westerbork naar Polen vervoerd, waar zij op 19 november 1942 in het concentratiekamp Auschwitz door de nazi's zijn omgebracht.